Wim Sonneveld in beeld - dvd box

 


 

Met de integrale registraties van de 3 op beeld vastgelegde theatershows, de 3 complete tv-shows én de 2 Nederlandse speelfilms waarin Wim Sonneveld geacteerd heeft, namelijk Willem Parel en Op de Hollandse toer.

Met unieke beelden van zijn legendarische tv-optredens ondermeer bij Mies Bouwman en in "Ja zuster, nee zuster" plus een schat aan onbekende opnamen zowel voor als achter de schermen.

Helaas staat de musical De kleine parade er niet op; deze is indertijd wel opgenomen voor televisie, maar helaas gewist, zoals zoveel unieks uit die tijd.

De historische zwart-wit beelden zijn, dankzij de steun van de VandenEnde Foundation, geheel gerestaureerd en geschikt gemaakt voor vertoning.

In Carre werden op maandag 10 maart de eerste boxen uitgereikt aan o.a. Mies Bouwman en Willem Nijholt.

Van links naar rechts Willem Nijholt, Berend Boudewijn, Hella Asser, Freek de Jonge, Mies Bouwman, Ruud Bos, Willeke Alberti en Andre van Duijn.

Zelfs spartelend op een luchtbed was Wim Sonneveld nog een heer (Trouw)

Wie De Grote Drie zegt, komt in het Nederlandse cabaret al gauw uit bij Wim Kan, Wim Sonneveld en Toon Hermans. Van Sonneveld is nu een ruimbemeten dvd-box verschenen met daarop zijn complete oeuvre, voor zover dat op film te vinden was, plus een aantal documentaires en items uit later jaren waarin teruggeblikt wordt op het leven en werk van Sonneveld.

Van De Grote Drie was Sonneveld ontegenzeggelijk de veelzijdigste en meest 'wereldse'. De kruidenierszoon uit Utrecht, geboren in 1917, vond in Parijs (waar hij het cabaret artistique leerde kennen) en Hollywood (waar hij in aanraking kwam met de showbusiness) zijn inspiratie, en wilde niets liever dan 'bij de revue'.

In de oorlog - om precies te zijn op 1 december 1943 - presenteerde hij zijn eerste eigen cabaretshow 'Alleen voor dames'. Daarin speelden onder meer Conny Stuart en Lia Dorana. Het blijkt een rode draad, want 'dames' zijn eigenlijk op het toneel tot het einde aan zijn zijde gebleven. In een van de interviews uit de box vertelt Sonneveld dat hij bang was om alleen op het podium te staan: "De eerste tien jaar durfde ik niet eens een solo te doen."

Voor een man die zo bang was, heeft Sonneveld wel een enorme staat van dienst en durfde hij te experimenteren met verschillende genres en vormen. In alles een vakman, dat zie je eraan af. Dat is mooi terug te zien op de vele dvd's die een staalkaart van zijn kunnen tonen. Helaas zijn er geen opnamen van de musical 'My Fair Lady' - waarin hij de strenge taalkundige professor Higgins speelde - maar verder vind je veel.

De theatershows, de tv-shows, de twee speelfilms die hij maakte (en waarop hij veel kritiek kreeg), interviews en bijzondere kleine filmpjes. Zijn partner Friso Wiegersma maakte bijvoorbeeld amateuropnamen van een vakantie. Ze hadden samen een huis in Frankrijk en we zien Sonneveld dollen met onder anderen Conny Stuart. Wat opvalt is dat hij zelfs ongeschoren of spartelend op een onwillig luchtbedje op de rivier een heer blijft.

De veelzijdigheid van Sonneveld is te zien aan zijn liedjes, conferences en typetjes als Frater Venantius en Nikkelen Nelis ('Zij kon het lonken niet laten'). Vaak met zijn keurige dictie, licht bekakt, maar wel met veel gevoel. Als Sonneveld een liedje zingt, dan ga je voor de bijl. Een charmezanger is hij, die precies de juiste toon weet te raken. Romantisch, maar net zo makkelijk venijnig of plat. Het was wat hij het liefste deed, liedjes zingen, en wat hij wat mij betreft het beste kon. Maar hem zien als de man van de 'croquetten' - beetje kromgebogen, stropdas op half zeven en geknepen schele oogjes - is toch ook wel erg leuk. (RW)

 

Eregast Hetty Blok die jaren met Sonneveld samenwerkte.

Hoeveel mensen weten nog wie Wim Sonneveld was? Het Parool (met dank aan A. Hering)

Vandaag ben ik een uurtje later op. Dat is niet mijn schuld, maar die van Wim Sonneveld. Gisteren was ik één van de gelukkigen die in Carre de tiendelige dvd-box met zijn complete televisieoeuvre in ontvangst mochten nemen. En zo werd het een lange, lange avond, en dan heb ik nog maar een fractie kunnen zien.

Zeg maar ja tegen het leven.

En de middag was ook al zo enerverend geweest. Zelden zag ik zo veel televisiesterren bij elkaar. En dan niet allemaal soapies en andere over het paard getilde BN'ers, nee, Carre was deze middag het toneel van de mannen en vrouwen die in de oertijd van de tv het scherm bevolkten. Mies Bouman bijvoorbeeld, of Hetty Blok, en Berend Boudewijn, met Martine Bijl.
De camera's flitsten toen ik de lobby van het theater betrad, maar dat was niet voor mij, maar voor Willem Nijholt. De acteur streelde de bronzen buste van Andre van Duin, die op een rijtje hing met Youp van 't Hek, Toon Hermans, Herman van Veen en Beppie Nooy. Hoeveel mensen zouden eigenlijk nog weten wie Wim Sonneveld was?
Bij de garderobe stond een bord met de tekst van Het Dorp, geschreven door Sonnevelds vriend Friso Wiegersma:

En langs het tuinpad van m'n vader
Zag ik de hoge bomen staan
Ik was een kind en wist niet beter
Dan dat 't nooit voorbij zou gaan

Daar was Freek de Jonge ook, met zijn vrouw Hella. De komiek omhelsde Hans Croiset en trakteerde Willeke Alberti op een zoen.
"Maak je bril even droog?" vroeg een fotograaf, maar daar had Freek geen zin in.
"Nee joh," zei hij met een valse grijns, "dat is juist leuk." Even verderop stond Herman 'Top of flop' Stok. Freek: "Van hem kunnen we rustig zeggen: Herman Stokoud."
Freek had zo z'n twijfels over de houdbaarheid van Sonneveld (Utrecht, 1917-Amsterdam, 1974). "Uiteindelijk blijft van hem niet veel meer over dan vier, vijf liedjes en een paar conferences. Toon is tijdlozer, die blijft recht overeind."

Op de achtergrond hoorden we de zoetgevooisde stem van Sonneveld - 'zo heerlijk rustig'. Freek nestelde zich vooraan, tussen de andere coryfeeën. Kijk, daar was Hans van Manen ook, en Nelly Frijda, Astrid Nijgh en Frank Sanders. Op de trap zaten Frans Molenaar en Marnix Kappers. Andre van Duin stond bescheiden op de achtergrond aan de bar. Maarten Spanjer bestelde nog een glas wijn. Iemand vroeg: "Heb jij Corry van Gorp al gezien?"
Nee, want die had zich laten verontschuldigen, en dat was jammer, want zo kon ze niet zien hoe ze met Willem Nijholt en Sonneveld in gerestaureerd zwart-wit op de planken stond. "Hij was ons vadertje," zei Nijholt geëmotioneerd. "Als ik twee jaar van mijn carriere over mocht doen, was het die periode." Maar hij eindigde in mineur toen hij vertelde hoe beroerd Sonneveld, die in 1974 door een tweede hartaanval werd getroffen, aan zijn einde was gekomen. "Zijn film Op de Hollandse toer was grandioos geflopt. Hij was aan stukken gereten door de kritiek en daar was hij helemaal kapot van. Niet lang daarna ging hij dood."

Gelukkig konden we weer lachen toen Hans van der Woude, weduwnaar van Wiegersma en beheerder van de nalatenschap van Sonneveld, een leuke verrassing had. Over twee jaar komt in het Nieuwe de la Martheater, waarvan Sonneveld ooit directeur was, een door Kees Verkade gemaakt beeld van Nikkelen Nelis te staan. En daarna overhandigde hij alle sterren een dvd-box. De fotografen werden gek, maar niemand lette op Hetty Blok, die per ongeluk was vergeten en zich tussen de meute probeerde te dringen.
"Ik wil ook een box," riep ze, "beloofd is beloofd." Even raakte Van der Woude in paniek. "Bloemen, ik heb geen bloemen meer," fluisterde hij. "Neem die van mij maar," zei Willeke Alberti. En zo kwam alles toch nog goed.

There's no business like showbusiness.

Nadat we naar een compilatie van beroemde fragmenten hadden gekeken, konden we aan de bitterballen. Ik vroeg Hetty Blok (Arnhem, 1920) of ze alle dvd's zou bekijken. "Ja," zei ze, "op een lange, stormachtige winteravond."

En dat was een fijn plan.

Een kleine versie van het beeld van Nikkelen Nelis dat in het Nieuwe de La Mar terecht zal komen.

 

Terug naar Wim Sonneveld en Friso Wiegersma