Wim
Sonneveld en Huub Janssen
Huub op 18-jarige
leeftijd
"
Ik had van mijn leven nog nooit toneel gezien. In de pauze van die voorstelling trad een
jongeman op met een gitaar en die zong volgens mij met een verrukkelijke stem
een aardig Engels liedje. Blue moon of zoiets. En
omdat ik over die avond verslag moest uitbrengen, dacht ik: ach, ik ga naar die
kleedkamer toe. Bevend van angst ben ik erheen gegaan. En ik heb toen niet met
dat toneelgezelschap gesproken, maar met die jongeman die me zo getroffen had.
En die stelde zich toen voor en zei dat hij Wim Sonneveld heette. Dus dat heb
ik geweten voor de rest van mijn leven. We hadden het gevoel dat we bij elkaar
pasten, dat we bij elkaar hoorden. Het is doodgewoon, je houdt van mekaar en
dat blijft dan zo."
In de zomer van juli1935 maken Huub en Wim een reis door Frankrijk. Huub gaat daarna in Amsterdam
wonen op de Singel 86. Hij vindt een baantje bij reclamebureau Pätz en dompelt zich 's avonds onder bij Café Reynders in
de cercle van journalisten, schrijvers en
kunstschilders. Hier ontmoet hij onder meer
Albert Mol.
Wim ging terug naar huis waar zijn vader hem ervan weerhield eveneens naar het zwoele zondige Amsterdam
te vertrekken. Maar op het reclamebureau had Huub briefpapier van verschillende
bedrijven onder handbereik, zodat hij onder verschillende namen de heer W.
Sonneveld kon uitnodigen voor een sollicitatiegesprek.
Begin januari 1936 verhuist hij naar Amsterdam, waar hij een kamer vindt bij Els Wielinga die op
Westermarkt 9 woont. Een half jaar later, op 29 september betrekt hij samen met
Huub een etage op de etage van de Prinsengracht nummer 826. Volgens het archief
van Amsterdam is dat bij de heer Gaalman, in andere
bronnen wordt de familie Berndsen genoemd.
Huub begint onder de schuilnaam Han Hal een impresariaat, dat eigenlijk
enkel de bedoeling had om Wim in z'n carrière te promoten. Het pseudoniem was
om niet de spot van zijn kunstzinnige kennissen uit het café op zijn hals te halen.
Samenwonen met Huub was niet altijd mogelijk. Amsterdam leek tolerant maar openlijke homofilie gaf
aanstoot. Elders in de stad richtte een groepje kunstenaars het
Shakespearegenootschap op, de dekmantel voor een homo-sociëteit.
De relatie wordt minder intens, beiden hebben soms andere minnaars, waarvan Wim Ibo een
kortstondige affaire van Wim is. Maar alle vrienden komen en verdwijnen weer,
totdat Wim Friso Wiegersma ontmoet. Dit wordt zijn nieuwe liefde. Huub wordt dan
langzaam een probleem, want Wim wil hem niet aan de kant zetten. Of dit aan
zijn trouwe aard ligt of dat hij gechanteerd werd door Huub (zoals bijv. de
broers van Wim denken), zal wel een mysterie blijven.
Wim koopt een huis in Frankrijk en daar gaat Huub wonen, zodat Friso eindelijk van zijn 'inwonende
schoonmoeder bevrijd is. Huub schrijft daar zijn boeken en wordt verder bezig
gehouden door jongemannen, die dat soms zelfs op verzoek van Wim doen. (Paul,
documentaire Het uur van de Wolf)
Als Sonneveld sterft, denkt Huub dat hij zijn leven net als vroeger voort zal zetten, maar dan met
Friso, doch komt bedrogen uit. Friso breekt met hem. Huub, Conny en Friso
Op 2 januari 1985 sterft Huub aan een hartaanval op het Gare du Nord in
Parijs. Een deel van het Sonneveld-archief belandde in het Nederlands Theater
Instituut, een ander deel is in handen van de vriend aan wie hij zijn
bezittingen had nagelaten.
Huub wordt begraven bij Wim.
Populair was Huub niet bij de vrienden van Wim. De meesten vonden hem een nare man.
Zo schreef Schmidt ooit een tekst over de duivel, aan wie Wim zijn ziel verkoopt. Maar Huub fungeerde
in die tijd nog als adviseur en moest eerst alles lezen en met dit lied was hij
het niet eens. Wim vond het enig, maar Huub vond het niet goed.
Ook Willem Nijholt heeft nare herinneringen aan de man die hem een keer in de auto in zijn kruis greep, en
dat terwijl Sonneveld voorin zat. Ook heeft Huub het Sonneveld-gezelschap
bestolen toen ze op tournee in Duitsland waren.
Huub Janssen schreef verschillende romans, waarvan 'De suikerzoete Madonna' sterk autobiografische
kenmerken vertoonde. Het is het verhaal over het isolement van een man die jong
het klooster inging en met problemen worstelde die hem na vijf jaar z'n roeping
deden opgeven. *** Boeken:
In 1925 vertrekt Huub naar Utrecht, waarschijnlijk om daar in een trappisten klooster te treden. Na
vijf jaar treedt hij weer uit. In zijn autobiografisch getinte roman De Suikerzoete
Madonna vertelt hij dat er een gesublimeerde hartstocht is tussen hem en een
andere jongen. Als deze andere jongen op een dag opeens verdwenen blijkt te
zijn, stort de wereld van de hoofdpersoon volkomen in. 'Het heeft geen zin
meer', zegt hij tot zijn superieuren. Huub zelf zou weggestuurd zijn nadat hij
had verteld dat hij verliefd was op een pater.
De contacten tussen de kerk en de Utrechtse pers bezorgden Huub een "heel
klein rotbaantje" als verslaggever bij een krant in Utrecht. Hij moest een
verslag uitbrengen van een voorstelling van een amateurvoorstelling in Tivoli.
De maskerade duurde een half jaar, in januari 1936 ging de achttienjarige Wim
alsnog het huis uit om zich in de Amsterdamse binnenstad te vestigen.
"Han Hal, speciaal adres voor het arrangeren van
feestavonden, partijen enz. voor artiesten, bands, strijkjes, variéténummers,
revues, liedjes, gelegenheidsgedichten (op verzoek ook speciaal te componeren)
enz. voor lezingen, voordragen en films over elk gewenst onderwerp, voor
schriftelijke cursus kerklatijn."
Samenwonen deden de twee zelden. Er ging een verhaal (verteld door een latere
huisvriend) dat ze ooit op staande voet op straat waren gezet nadat de hospita
hen op heterdaad betrapt had.
Wel gaan ze nog z’n drieën naar Amerika als Wim daar heen gaat om een film op te nemen.
Huub schrijft twee boeken over Sonneveld (de eerste werd nog aan Friso opgedragen) en hij heeft
onder meer een relatie met Dirk Jan Paarlberg.
"Hou op," riep Huub en sloeg een kruis, "Dit mag niet, dit is
echt de duivel verzoeken."
Vervolgens werd het niet uitgevoerd.
Annie: "Censuur van de kerk. Huub was waarschijnlijk bang dat de duivel
echt op de stoep zou staan, daar geloofde hij nog in."
Geen wonder dat Huub door haar vaak de 'boze stiefmoeder' of 'de zwarte non'
werd genoemd.