Wim Sonneveld en Huub Janssen

 


Hubert Wilhelmus Jacobus Janssen werd op 7 maart 1910 geboren, als zoon van Wilhelmus Marie Janssen en Jacoba Maria Wilhelmina Favier. Hij had een broer Wim, die ongetrouwd en kinderloos sneuvelde in de tweede wereldoorlog en een zuster Maria. Zij huwde op latere leeftijd met de heer van Riet, met wie zij geen kinderen had.

De vader van Huub was in Rotterdam geboren en had een fietsenzaak in Utrecht.

Huub op 18-jarige leeftijd


In 1925 vertrekt Huub naar Utrecht, waarschijnlijk om daar in een trappisten klooster te treden. Na vijf jaar treedt hij weer uit. In zijn autobiografisch getinte roman De Suikerzoete Madonna vertelt hij dat er een gesublimeerde hartstocht is tussen hem en een andere jongen. Als deze andere jongen op een dag opeens verdwenen blijkt te zijn, stort de wereld van de hoofdpersoon volkomen in. 'Het heeft geen zin meer', zegt hij tot zijn superieuren. Huub zelf zou weggestuurd zijn nadat hij had verteld dat hij verliefd was op een pater.
De contacten tussen de kerk en de Utrechtse pers bezorgden Huub een "heel klein rotbaantje" als verslaggever bij een krant in Utrecht. Hij moest een verslag uitbrengen van een voorstelling van een amateurvoorstelling in Tivoli.

" Ik had van mijn leven nog nooit toneel gezien. In de pauze van die voorstelling trad een jongeman op met een gitaar en die zong volgens mij met een verrukkelijke stem een aardig Engels liedje. Blue moon of zoiets. En omdat ik over die avond verslag moest uitbrengen, dacht ik: ach, ik ga naar die kleedkamer toe. Bevend van angst ben ik erheen gegaan. En ik heb toen niet met dat toneelgezelschap gesproken, maar met die jongeman die me zo getroffen had. En die stelde zich toen voor en zei dat hij Wim Sonneveld heette. Dus dat heb ik geweten voor de rest van mijn leven. We hadden het gevoel dat we bij elkaar pasten, dat we bij elkaar hoorden. Het is doodgewoon, je houdt van mekaar en dat blijft dan zo."

In de zomer van juli1935 maken Huub en Wim een reis door Frankrijk. Huub gaat daarna in Amsterdam wonen op de Singel 86. Hij vindt een baantje bij reclamebureau Pätz en dompelt zich 's avonds onder bij Café Reynders in de cercle van journalisten, schrijvers en kunstschilders. Hier ontmoet hij onder meer Albert Mol.

Wim ging terug naar huis waar zijn vader hem ervan weerhield eveneens naar het zwoele zondige Amsterdam te vertrekken. Maar op het reclamebureau had Huub briefpapier van verschillende bedrijven onder handbereik, zodat hij onder verschillende namen de heer W. Sonneveld kon uitnodigen voor een sollicitatiegesprek.
De maskerade duurde een half jaar, in januari 1936 ging de achttienjarige Wim alsnog het huis uit om zich in de Amsterdamse binnenstad te vestigen.

Begin januari 1936 verhuist hij naar Amsterdam, waar hij een kamer vindt bij Els Wielinga die op Westermarkt 9 woont. Een half jaar later, op 29 september betrekt hij samen met Huub een etage op de etage van de Prinsengracht nummer 826. Volgens het archief van Amsterdam is dat bij de heer Gaalman, in andere bronnen wordt de familie Berndsen genoemd.

Huub begint onder de schuilnaam Han Hal een impresariaat, dat eigenlijk enkel de bedoeling had om Wim in z'n carrière te promoten. Het pseudoniem was om niet de spot van zijn kunstzinnige kennissen uit het café op zijn hals te halen.
"Han Hal, speciaal adres voor het arrangeren van feestavonden, partijen enz. voor artiesten, bands, strijkjes, variéténummers, revues, liedjes, gelegenheidsgedichten (op verzoek ook speciaal te componeren) enz. voor lezingen, voordragen en films over elk gewenst onderwerp, voor schriftelijke cursus kerklatijn."

Samenwonen met Huub was niet altijd mogelijk. Amsterdam leek tolerant maar openlijke homofilie gaf aanstoot. Elders in de stad richtte een groepje kunstenaars het Shakespearegenootschap op, de dekmantel voor een homo-sociëteit.
Samenwonen deden de twee zelden. Er ging een verhaal (verteld door een latere huisvriend) dat ze ooit op staande voet op straat waren gezet nadat de hospita hen op heterdaad betrapt had.

De relatie wordt minder intens, beiden hebben soms andere minnaars, waarvan Wim Ibo een kortstondige affaire van Wim is. Maar alle vrienden komen en verdwijnen weer, totdat Wim Friso Wiegersma ontmoet. Dit wordt zijn nieuwe liefde. Huub wordt dan langzaam een probleem, want Wim wil hem niet aan de kant zetten. Of dit aan zijn trouwe aard ligt of dat hij gechanteerd werd door Huub (zoals bijv. de broers van Wim denken), zal wel een mysterie blijven.

 

 

 

 

 

 


Wel gaan ze nog z’n drieën naar Amerika als Wim daar heen gaat om een film op te nemen.

Wim koopt een huis in Frankrijk en daar gaat Huub wonen, zodat Friso eindelijk van zijn 'inwonende schoonmoeder bevrijd is. Huub schrijft daar zijn boeken en wordt verder bezig gehouden door jongemannen, die dat soms zelfs op verzoek van Wim doen. (Paul, documentaire Het uur van de Wolf)

Als Sonneveld sterft, denkt Huub dat hij zijn leven net als vroeger voort zal zetten, maar dan met Friso, doch komt bedrogen uit. Friso breekt met hem.
Huub schrijft twee boeken over Sonneveld (de eerste werd nog aan Friso opgedragen) en hij heeft onder meer een relatie met Dirk Jan Paarlberg.

Huub, Conny en Friso

Op 2 januari 1985 sterft Huub aan een hartaanval op het Gare du Nord in Parijs. Een deel van het Sonneveld-archief belandde in het Nederlands Theater Instituut, een ander deel is in handen van de vriend aan wie hij zijn bezittingen had nagelaten.

Huub wordt begraven bij Wim.

Populair was Huub niet bij de vrienden van Wim. De meesten vonden hem een nare man.

Zo schreef Schmidt ooit een tekst over de duivel, aan wie Wim zijn ziel verkoopt. Maar Huub fungeerde in die tijd nog als adviseur en moest eerst alles lezen en met dit lied was hij het niet eens. Wim vond het enig, maar Huub vond het niet goed.
"Hou op," riep Huub en sloeg een kruis, "Dit mag niet, dit is echt de duivel verzoeken."
Vervolgens werd het niet uitgevoerd.
Annie: "Censuur van de kerk. Huub was waarschijnlijk bang dat de duivel echt op de stoep zou staan, daar geloofde hij nog in."
Geen wonder dat Huub door haar vaak de 'boze stiefmoeder' of 'de zwarte non' werd genoemd.

Ook Willem Nijholt heeft nare herinneringen aan de man die hem een keer in de auto in zijn kruis greep, en dat terwijl Sonneveld voorin zat. Ook heeft Huub het Sonneveld-gezelschap bestolen toen ze op tournee in Duitsland waren.

Huub Janssen schreef verschillende romans, waarvan 'De suikerzoete Madonna' sterk autobiografische kenmerken vertoonde. Het is het verhaal over het isolement van een man die jong het klooster inging en met problemen worstelde die hem na vijf jaar z'n roeping deden opgeven.

***

 

Boeken:

    1. De lange schaduw / Meulenhoff / 1955
    2. My fair lady : een musical naar Pygmalion van Bernard Shaw / Lerner, Alan Jay / Becht / 1956
    3. De suikerzoete Madonna / Meulenhoff / 1957
    4. Dorp in de Provence : negen korte verhalen / Bruna / 1963
    5. Neef Constant is onbereikbaar / De Bezige Bij / 1966
    6. Over één kam / Blitz / 1969
    7. Voltooid verleden / Andries Blitz / 1971
    8. Wim Sonneveld / Semper Agendo / 1975
    9. Wim Sonneveld opnieuw nabij : met brieven en foto's / Fontein / 1984
    10. Heren / Combaz, Christian / De Prom / 1984 

Recensie van het boek Voltooid verleden Janssen

Terug naar Wim Sonneveld en Friso Wiegersma