Na de dood van Wim Sonneveld

 (feb 2007)


Na de dood van Sonneveld bleek pas wat voor inpact hij had gehad in de Nederlandse samenleving.
Die avond werd door de VARA en de TROS besloten om gelijktijdig op de twee netten een herdenkingswoord van Simon Carmiggelt uit te zenden. Een unicum. In diverse theaters werd niet opgetreden, terwijl er in andere een minuut stilte werd gehouden.
De duizenden mensen op zijn begrafenis waren eveneens een teken aan de wand, dat hij niet snel vergeten zou worden.

Deze penning is na de dood van Sonneveld geslagen bij van Kempen en Begeer in Voorschoten. Een bronzen penning en drie gouden, in drie formaten. Het grootste formaat heeft Friso Wiegersma ooit als Wim Sonneveldpenning uitgereikt aan gitarist Jan Blok, ter gelegenheid van zijn 70ste verjaardag. De middelste en de kleinste (dubbeltjesformaat) (van ieder 1 exemplaar) zijn nog altijd in het bezit van Wiegersma. Waarschijnlijk zijn de mallen inmiddels vernietigd.

Er verschenen al meerdere boeken over hem, de eerste werd door Henk van der Meijden geschreven. Losse stukjes met veel foto's en weinig diepgang. Rigo Kalkhoven kwam met 'De wereld van Wim Sonneveld'.

In 1975 kwam de eerste partner van Sonneveld, Huub Janssen met een boek, waarin hij op gezwollen toon zijn herinneringen uit de doeken deed. In 1984 verscheen een tweede versie van het boek, waarin veel herhalingen stonden, maar tevens diverse brieven van Sonneveld waren afgedrukt.
Albert Mol publiceerde zijn herinneringen aan zijn collega en tenslotte werd er door Henk van Gelder in 1987 de eerste echte chronologische biografie geschreven.

In 1985 kwam Otto Vriezenberg naar Friso Wiegersma toe met het idee om de video's over Wim Sonneveld samen te stellen, het materiaal bleek tijdloos van kwaliteit te zijn, maar Wiegersma moest werkelijk bij de KRO gaan leuren met de banden; het hoofd van de KRO zei: Wat moeten we met die oude koek? Daar zit geen hond op te wachten. Maar de eerste heruitzendingen kregen geweldige kijkcijfers. De shows werden ook op video uitgebracht en de eerste band kreeg zelfs een prijs als de best verkochte, samen met een Rambo-film.

Alle platen werden opnieuw uitgebracht in een doos, later werd dit een cd-box, die zeer goede verkoopcijfers had.

In de loop der jaren kwam hij ook voor in diverse producties met als (niet bijster geslaagde) apotheose een hele musical over hem.

Sonneveld verscheen zelfs op een postzegel.

2000
In dit jaar bundelde Wiegersma zijn vele liedteksten in het boek Telkens weer het dorp. Hierin stonden uiteraard vooral de vele teksten die hij voor Sonneveld schreef.

DEZE SITE KOMT IN DE LUCHT

Er bestond alwel een simpele, maar fraai vormgegeven site over Sonneveld (van Gianna) die inmiddels weer uit de lucht is. Maar om ook de recentere ontwikkelingen te volgen, kwam deze site in de lucht. Eerst heel voorzichtig bij een gratis provider met veel reclame, maar sinds 2005 op een eigen webadres!

Uit de intermediair 2003
Met dementerende bejaarden valt vaak niet meer te communiceren. Muziektherapeut Annemiek Vink, onderzocht of deze mensen in plaats van met woorden met muziek tot rust gebracht kunnen worden. De resulten waren hoopgevend, al moest er wel gerichte muziek aangeboden worden. De hele dag de radio aan werkte bijzonder onrustig. Maar liedjes uit de tijd dat de bejaarden nog jong waren werkten wel.
"Op 'Het dorp' van Sonneveld reageren ze bijvoorbeeld heel sterk."

2004
In maart 2004 is het alweer dertig jaar geleden dat Sonneveld stierf. Natuurlijk gaat dit niet ongemerkt voorbij. De Erven Sonneveld hebben besloten om in samenwerking met Brigadoon en Universal Music zowel een oeuvre CD box als DVD uit te geven. Er komt veel uniek materiaal op te staan en momenteel wordt er hard gewerkt aan de research.
Onderwijl kwam er in december het nieuws dat Han Peekel bezig is met een biografie over Sonneveld, naar zijn zeggen omdat er nooit een serieuze biografie over deze man is verschenen. Hierbij gaat hij overigens voorbij aan het boek Sonneveld mevrouw! van Henk van Gelder.
Peekel wilde de biografie het liefste met een dvd presenteren, maar sprak voor zijn beurt omdat hij vergeten was om eerst met de Erven te praten, die al in contact waren met Brigadoon over een dvd..

Film
Op zondagmorgen 18 Januari, (aanvang 10.30 's morgens) was de vertoning van de film 'Op de Hollandse toer' met Wim Sonneveld in bioscoop Tuschinski, Reguliersbreestraat Amsterdam. Het betrof hier een gerestaureerde kopie uit de collectie van het filmmuseum.
In de film zit overigens een stukje waarin Sonneveld vertelt dat de mensen liever 'buste au veau' willen eten dan kalfsborst, want in het Frans klinkt alles beter. In Noorwegen is dit stukje in een komisch programma uitgezonden met de acteur Kristopher Schaus die de stem van Sonneveld playbackt. De Noren vonden het schitterend en bezochten massaal deze site van Sonneveld, met als gevolg dat deze vaak overbelast raakte en wegens de vele bezoekers uit de lucht was!
De (toen nog werkende) link was op www.nrk.nl en vervolgens "Kristopher i Amsterdam"

Theater
De theaterhit Telkens weer het dorp streek op 8 maart 2004 in het prachtige Beaxtrixtheater te Utrecht neer. Op die dag was het alweer DERTIG jaar geleden dat de grote entertainer stierf. Oorspronkelijk wilde men op die datum de cd oeuvre box presenteren, maar om dit perfect te krijgen, is er meer tijd nodig. Waarschijnlijk komt de dvd in oktober uit. Maar desondanks was het een feestje in Utrecht, Friso Wiegersma kreeg bij binnenkomst een staande ovatie, maar ook Sonneveld kreeg een schitterend applaus toen hij in beeld verscheen. Nog lang niet vergeten in dertig jaar!

Lijsten
Wim Sonneveld werd zowaar zestigste op de (vrij onzinnige) verkiezing van de Belangrijkste Nederlander aller tijden!

Het dorp stond wederom met het oudejaar in de Top 2000, en wel op de 47e plaats.

Sound of music
Een roddelblad meldde (naar waarheid!) in februari 2005 dat Robert Wise, de producent van The Sound of music, oorspronkelijk Wim Sonneveld had gecast voor de rol van impressario Max, een rol die later naar Richard Haydon ging.

Oeuvre
Al meer dan een jaar zijn er mensen van het theaterinstituut en Brigadoon bezig om het oeuvre van Sonneveld veilig te stellen en op dvd uit te brengen. In eerste instantie leek het werk flink op te schieten, maar toen men eenmaal bezig was, werd er steeds meer materiaal ontdekt, bijv. van de Belgische televisie. Bovendien bleek het een tijdrovende zaak om alle rechten los te krijgen dan wel financieel te regelen.
Er bleek overigens weer een nieuw nummer ontdekt te zijn, met een tekst van Gerrit Den Braber.

Platen gevonden

Op de zolder van Friso Wiegersma en Hans van der Woude zijn elf verschillende platen gevonden van zink en glas, waarop oude, verloren gewaande, nummers van Sonneveld staan. Ze stammen uit de jaren 1935-1950 en bevatten vooral Franse chansons.

Het oudste lied is Hup UVV dat Sonneveld in 1735 zong ter ere van de Utrechtse Voetbal Vereniging. Ook het lied Hamburg an der Elbe uit 1938 is gevonden. Sonneveld zong dit lied in Parijs en werd toen uitgejouwd wegens de zwaar anti Duitse stemming in dat land. Ook is er een opname uit 1950 van Het hondje van Dirkie, met een afwijkende tekst en een totaal nieuw couplet.

Deze platen werden in een studio in Hilversum gerestaureerd, zodat sommige liedjes uitgebracht konden worden op cd. Luister

Wiegersma bij Nova op donderdag 9 juni.

 Ik zou nooit iets anders willen zijn ' Oeuvre 1934 - 1974

Eindelijk liggen de 16 PRACHTIGE (alles opnieuw gemasterd) CD's en het fantastische ART WORK van Egbert Luys van Mediatrack in de winkel, vanaf 7 oktober.

Wim Sonneveld 'Ik zou nooit iets anders willen zijn' Oeuvre 1934 - 1974


De box bestaat uit 11 thema Cd's (digipacks), waarin het Oeuvre van Wim is ondergebracht, twee aparte toegiften Cd's met andere uitvoeringen van bestaande opnamen, een dubbel CD met een volledige TRY OUT van de eerste One Man Show van Wim met Marijke Merckens voor directie en personeel van Hotel Krasnapolsky op 1 december 1963 (een maand VOOR de officiële premiere) en 'last but not least' een aparte Cd-single DOUCE FRANCE met de herontdekte glas en lakplaten van 1934 - 1951 Het geheel is samengesteld door o.a. Hilde Scholten en Hans van der Woude, uiteraard onder de supervisie van Friso Wiegersma.
Op zondag 2 oktober werd er op radio twee , Andermans veren, uitgebreid aandacht besteed aan de box, waarbij er vooral nummers werden gedraaid die nooit eerder op cd werden gebracht. Later op de avond waren Hilde Scholten en Hans van der Woude te gast in Volgspot.

Op maandag 3 oktober werd de eerste box uitgereikt door Friso Wiegersma in het Nieuwe de la Mar theater, dat ooit van Wim was (en binnenkort gesloopt zal worden door Joop van den Ende, die blijkbaar weinig gevoel heeft voor theatergeschiedenis. Wiegersma zag dit duidelijk anders, aangezien hij behalve aan Karin Bloemen, ook aan Joop een box uitreikte. Gelukkig wil Van den Ende de historische naam en voorgevel wel behouden.)
Veel oude collega's van Wim waren gekomen (Willem Nijholt, Hetty Blok), al was het jammer dat Joop Doderer net enkele dagen eerder overleden was.

Begin november verscheen een dubbel DVD Wim Sonneveld op z' n best met 28 hoogtepunten, ook weer vormgegeven door Egbert Luys.

Tegelijkertijd kwam ook het boek van Han Peekel uit, dat enige aandacht in de pers kreeg omdat hij meldde dat Sonneveld bijna had gezongen voor de Nederlandse bisschoppen in Rome. Michel van der Plas, destijds journalist in die plaats, bevestigde dit. Bisschop Jansen uit Rotterdam verhinderde dit optreden echter.

2006

Op 13 maart werd er (waar anders) in het Nieuwe de la Mar een nieuw boek over Sonneveld gepresenteerd. "Wim Sonneveld 'De parel van het cabaret' bevat ondermeer interviews met Conny Stuart, Ruud Bos, Marjan Berk, Hella Haasse, Willem Nijholt en natuurlijk Friso Wiegersma. Ook bevat het boek uniek fotomateriaal, dat bij de familie Sonneveld is verkregen. Het werd geschreven door Hilde Scholten en uitgegeven bij Terra.
De bijeenkomst leek vooral op een reunie van allemaal vrienden van Sonneveld. Mies Bouwman presenteerde de avond, maar ook Nijholt kwam aan het woord met een fraai vertelde anekdote over Sonnevelds woede over de onbeleefdheid van de schouwburgdirecteur in Groningen. Samen met Corrie klonk het "waar heb ik u meer gezien" weer door de zaal. De eerste boeken werden uitgereikt aan Nijholt en Wiegersma.


In mei 2006 werd er een overzichtstentoonstelling van de schilderijen van Friso Wiegersma geopend, jarenlang de partner van Sonneveld. Friso was nog zelf bij de opening, maar stierf een maand later aan de gevolgen van lymfeklierkanker, waar hij al twee jaar tegen streed. Opnieuw stonden vele liedjes van Sonneveld weer in de belangstelling, maar nu met meer aandacht voor de tekstschrijver die toch een groot deel van de roem van zijn voormalige partner op zijn eigen conto had kunnen schrijven, maar te bescheiden was om dat ooit te doen.

In de archieven wordt door een onderzoeker een recensie gevonden van het toneelstuk Tarzan de derde, waarbij Sonneveld speelde naast Nico Steenbergen en André Carrel.

In de kleinkunst top 202 van Andermans Veren komt Het Dorp van Sonneveld op een vijfde plaats. Hij moet ondermeer Hans Teeuwen en Karin Bloemen voor zich dulden. En verder:

016 - Dag man achter het loket
017 - Kroketten
025 - De Stalmeester
070 - Margootje
073 - De jongens
077 - Tearoom tango
112 - Frater Venantius
124 - De gulle lach
130 - Ome Thijs
145 - Lieveling
161 - Kunstmatige insiminatie

Er kwam nog een boek uit bij uitgeverij Nijgh en van Ditmar, ook van de hand van Hilde Scholten, in de PLUCHE reeks het boek Wim Sonneveld 'Moeder ik wil bij de revue' .
Het was een bloemlezing van de teksten van liedjes die Sonneveld in zijn loopbaan van de verschillende auteurs heeft gezongen. De bijgevoegde CD bevatte een verrassing, de eveneens bij Wiegersma op zolder gevonden opname uit 1951 van het Boekenbal. Wim Sonneveld en Guus Verstraete declameren het theatrale gedicht ' Pierrot aan de lantaarn' van de dichter Martinus Nijhoff.

Toen Sonneveld stierf, waren er twee belangrijke erfgenamen, Wiegersma en Janssen. Het laatste deel is terecht gekomen bij Jan-Dirk Paarlberg, die met deze miljoenen waarschijnlijk de basis legde voor zijn huidige vermogen en zijn 57e plaats in de Quote top 500. Helaas heeft hij dat niet al tijd even netjes gedaan, want Paarlberg is inmiddels gearresteerd op verdenking van witwassing. Ook namen als Endstra en Holleeder worden genoemd.

Een cent, een cent, een cent, een cent
Ik ben wat je noemt nu een vent
En geluk kan ik nu voor een cent niet meer kopen

Dirk Jan Roeleven, die vorig jaar een prachtige documentaire maakte over Willem Wilmink, maakte een documentaire over Sonneveld voor het programma Het uur van de Wolf. Conny Stuart kwam daar overigens niet in voor, aangezien ze niet meer voor de camera wil verschijnen. Maar wel waren Willem Nijholt, Ruud Bos, Paul Diekstra en Gislebert Thierens aan het woord. De documentaire behandelde voornamelijk het toch wel (zeker voor die tijd) opmerkelijke liefdesleven van Sonneveld. Hierbij werd ook door de broers van Sonneveld de vraag gesteld of Wim wellicht gechanteerd werd door zijn eerste vriend, voormalig priester Huub Janssen....

De twee broers van Sonneveld.

Over Willem Wittkamp verscheen onlangs een boek "Verzameld werk" met in het nawoord de volgende tekst:

Aan Wim Sonneveld, die enkele 'Willems' in zijn conférances verwerkte schreef hij in 1973
" Ik had nooit gezien wat je deed. Omdat een verzameling van meer dan zeven mensen voor mij voornamelijk een aanleiding is, dusdanig te gaan transpireren, dat ieder denkt dat ik net uit de gracht ben gevist."

Wittkampf zat overigens ook in het journalistencabaret De Inktvis waar ook Annie Schmidt in zat. Hij was de eerste vertolker van het liedje Marjolijne.
Maar welke teksten van hem heeft Sonneveld gebruikt? Wie meer weet, mail me.

My fair lady is opnieuw in het theater. Thom Hoffman speelt de hoofdrol Higgins.
"Mijn moeder heeft de productie met Sonneveld gezien. Ze draaide de muziek uit de musical heel vaak, ik kan ze dromen. Sonneveld heeft de rol 699 keer gespeeld en maakte daarmee destijds een verpletterende indruk. "
Sonneveld is voor Hoffman het grote voorbeeld.
"Hij was een lyricus. Hij kon heel begaafd met zijn zangtechnieken omgaan om een bepaald effect te bereiken. De fijnbesnaarde Sonneveld paste precies bij het karakter van Higgins. Veel beter dan Rex Harrison, die ik altijd een tikkeltje te rauw vond."
Hoffman heeft zanglessen gehad.
"Wat Sonneveld deed was een soort van Russisch polsstokhoogspringen, hij haalde gemakkelijk zes meter. Dat zal mij nooit lukken, als ik bij de vier meter kom, ben ik al tevreden. "

2007

In maart 2007 werd in Deurne (eindelijk!) de tentoonstelling over het werk van Friso Wiegersma geopend door Albert Verlinde. Te zien waren er behalve schilderijen ook decorontwerpen (vooral voor Sonneveld), kostuums en veel foto's. Ook werd de dvd "Telkens weer het dorp" vertoond.

Verlinde en Van der Woude.

2008

Eindelijk was het zover De dvd-box Wim Sonneveld in beeld  werd in maart gepresenteerd in theater Carré aan een grote groep bekenden van Sonneveld, waaronder Willem Nijholt, Ruus Bos en Mies Bouwman.

Naast de drie theatershows en de twee televisieshows staat er veel bijzonder materiaal op, in ieder geval de twee speelfilms 'Het wonderlijke leven van Willem Parel' en 'Op de Hollandse toer'
Veel zwart/wit materiaal is gerestaureerd (kabels en strepen verwijderd) hetgeen mogelijk werd gemaakt door een subsidie van de VandenEnde Foundation die (aldus H. van der Woude) "oog en oor hebben gehad voor behoud van ons Cultureel erfgoed, in deze de artistieke nalatenschap van Wim Sonneveld."

 

Terug naar Wim Sonneveld en Friso Wiegersma